Nuusbrief: Mei 2021


Beste lede en vriende van PEN Afrikaans
 
Bydraes oor taal en taalbeleid by die Universiteit Stellenbosch

Sedert ons vorige nuusbrief waarin ons onder meer kommentaar gelewer het oor taalkwessies by die Universiteit Stellenbosch, het ons met groot waardering prof. Yves T’Sjoen se bydrae oor Afrikaans ontvang en op ons webwerf gepubliseer. Teen die agtergrond van die verwikkelinge by die US, skryf hy sy liefdesverklaring vir Afrikaans, ’n inheemse taal met internasionale aansien. Lees sy stuk hier.



Die taakspan wat met die hersiening van die US se taalbeleid gemoeid is, oorweeg tans die insette op die eerste konsep van die hersiene beleid nadat die tydperk vir openbare deelname op 12 April 2021 verstryk het. Die tweede konseptaalbeleid sal in Julie 2021 beskikbaar wees vir openbare insette. In die tussentyd nooi ons steeds ons lede om tersaaklike kommentaar te stuur na penafrikaans@gmail.com.

’n Verdere belangrike bydrae wat ons graag hier deel, is deur Jana Luther oor die verskynsel van luistertaal, wat sy beskryf as “’n vorm van asimmetriese, meertalige kommunikasie wat luister sowel as lees omvat” en wat “behels dat mense met verskillende taalagtergronde hulle eie taal praat en skryf en mekaar verstaan terwyl hulle reseptiewe taalvaardighede ontwikkel en strategieë oefen om die ander taal volledig(er) baas te raak.”
 
Dit is duidelik uit die navorsing wat die artikel onderlê dat luistertaal ook in ’n akademiese konteks ’n beduidende en verruimende rol kan speel. Die artikel is hier in die oorspronklike Afrikaans beskikbaar, en hier in Engelse vertaling.  
 
Wêreldboeke- en kopieregdag en onregmatige verspreiding van e-boeke
 
Op 23 April is Wêreldboeke- en kopieregdag herdenk. Lees gerus hier ons voorsitter, Marga Stoffer, se bydrae oor die belang van kopiereg vir skrywers, met verwysing na hoe PEN International (die wêreld se grootste en oudste skrywersvereniging) die saak sien.


 
Outeursreg bly ’n relevante onderwerp vir skrywers en boeke, met die Wysigingswetsontwerp op Outeursreg wat steeds dreig om groot skade aan die boekbedryf te berokken sou dit wet word, en rooflesers wat steeds kopiereg minag.
 
Veral die onverpoosde onregmatige verspreiding van e-boeke is tans weer in die kollig nadat groepe op Telegram en Facebook geïdentifiseer is wat e-boeke na hartelus versprei, klaarblyklik sonder gewetenswroeging.
 
In ’n rubriek oor die onderwerp verduidelik Jo Prins aan die groepslede hoedat die aanstuur van ’n e-boek nie met die uitleen van ’n papierboek vergelyk kan word nie:

“Nee, ’n e-boek word ’n veldbrand. En hierdie brand verhoed dat skrywers […] kos op die tafel kan sit. Die skepper van die werk (en die uitgewer) verdien nie ’n sent uit roof-eksemplare nie.
 
Op ’n virtuele manier is julle gewoon besig om die biblioteek af te brand. En julle bewys die taal geen guns nie.”


In haar bydrae tot ons veldtog teen die onregmatige verspreiding van e-boeke tydens die streng inperkingstyd verlede jaar, het Chanette Paul dit so gestel:

 

Klik hier vir die video waarin skrywers verlede jaar ’n beroep op lesers gedoen het om nie e-boeke onwettig te versprei nie en om kopiereg te respekteer. Die boodskap geld steeds, en die beroep is dringend.
 
Dit raak al hoe moeiliker vir oortreders om onkunde te pleit soos wat kritiek daarteen luid opklink en skrywers, uitgewers en ook ander lesers op hierdie flagrante kopieregoortredings reageer.
 
Suksesvolle aansoekers: Jakes Gerwel Stigting en PEN Afrikaans Skrywersresidensie 2021
 
Die Jakes Gerwel Stigting en PEN Afrikaans het sedert ons vorige nuusbrief met trots die suksesvolle aansoekers vir ons maandlange skrywersresidensie aangekondig.
 
Die volgende ses skrywers is vir vanjaar se skrywersresidensie gekies: Andries Bezuidenhout
Lydia Gittens
Mercy Kannemeyer
Salvia Ockhuis
Sarie Nell
Valda Jansen
 
Die goedgekeurde skryfprojekte sluit ’n opwindende verskeidenheid romans, vir volwasse én jonger lesers, kortverhale, en gedigte in.
 
“Baie geluk aan die suksesvolle aansoekers. Ons het volle vertroue dat die skryftyd in Paulet-huis op Somerset-Oos vir julle waardevol sal wees om daardie boeiende skryfprojekte waarmee jul besig is, te kan voltooi,” sê Theo Kemp, uitvoerende direkteur van die Jakes Gerwel Stigting.

Die Jakes Gerwel Stigting dek die kostes van die skrywers se verblyf, insluitende internet, skoonmaakdienste, etes (drie maaltye per dag), retoerkaartjies na Port Elizabeth en vervoer van en na die lughawe.
 
“Die skrywersresidensie bly ’n hoogtepunt op PEN Afrikaans se jaarkalender,” sê Marga Stoffer, voorsitter van PEN Afrikaans. “Die groep suksesvolle aansoekers bestaan vanjaar uit gevestigde én opkomende skrywers, onder andere twee wat verlede jaar aan PEN Afrikaans se aanlyn skryfkursusse deelgeneem het en nou verder aan hulle skryfprojekte gaan skaaf. Ons is werklik trots op die kaliber aansoeke en dankbaar dat die Jakes Gerwel Stigting hierdie wonderlike geleentheid moontlik maak.”
 
Lees gerus hier LitNet se onderhoude met die suksesvolle aansoekers. Dankie aan LitNet vir die inisiatief.
 
Aansoeke ingewag: PEN Afrikaans Vertaalfonds
 
Hierdie ronde aansoeke by die PEN Afrikaans Vertaalfonds sluit 15 Mei. Buitelandse uitgewers kan tot dan aansoek doen om ’n Afrikaanse boek in vertaling uit te gee. Die volledige inligting met aansoekvorm is hier beskikbaar.
 
Verblydende nuus uit België is dat die Nederlandse vertaling van ’n Goeie dag vir boomklim deur Jaco Jacobs, wat deur die PEN Afrikaans Vertaalfonds befonds is en by Uitgeverij Ploegsma verskyn het, benoem is vir die Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen se jaarlikse toekennings. Die afgelope jaar het meer as 11 000 kinders gestem om die wenboeke aan te wys. Baie geluk aan Jaco Jacobs.   
 
Welkom aan nuwe lede
 
Dit is ’n plesier om hier hartlik welkom te sê aan Francois Lion-Cachet, redakteur van Klyntji.com, wat sedert ons vorige nuusbrief by ons aangesluit het.
 
Maandelikse resensie-oorsig



Klik hier vir ons oorsig van Afrikaanse resensies wat in April 2021 verskyn het en digitaal beskikbaar is. Dit sluit boekbesprekings, boekgesprekke en voorlesings in wat op die radio of TV uitgesaai is.
 
Indien jy weet van ander gerekende publikasies wat ook Afrikaanse resensies en boekgesprekke plaas en dit digitaal beskikbaar maak, laat weet asseblief na penafrikaans@gmail.com.
 
Ons wil graag elke maandelikse oorsig so volledig moontlik maak.
 
Nuwe Afrikaanse boeke in Mei 2021
 
Laastens deel ons oudergewoonte die lys van nuwe Afrikaanse boeke wat hierdie maand verskyn. Baie geluk aan al ons lede wat hierdie maand nuwe boeke op die rak het.

Dit sluit in Ingrid Winterbach se roman Voorouer. Pelgrim. Berg, Ebbe Dommisse se boek oor Afrikaner-magnate, wat in Afrikaans en Engels op die rakke is, twee boeke uit Fanie Viljoen se pen, en Wendy Maartens se reeks oor vrouehelde van Suid-Afrika.
 
Die publikasielyste kan hier in Excel-formaat afgelaai word.
 
Vriendelike groete
Catrina Wessels
Bestuurder: PEN Afrikaans