PEN Afrikaans is ’n skrywersvereniging wat nie net vryheid van uitdrukking en skrywersbelange plaaslik en internasionaal dien en bevorder nie, maar ons ook vir die bevordering van taalregte in ’n meertalige konteks beywer. Ons lede sluit skrywers, akademici, vertalers, uitgewers en ander belanghebbendes in wat hulle op verskillende maniere met die Afrikaanse taal en letterkunde bemoei. Uiteraard is die versterking en bevordering van Afrikaans, ook as onderrigtaal, vir ons en ons lede van belang.
Teen hierdie agtergrond dien ons ’n voorlegging oor die Universiteit Stellenbosch se tweede hersiene konseptaalbeleid in.
PEN Afrikaans verwelkom die beleid se groter klem op ’n positiewe gesindheid jeens meertaligheid, wat op institusionele en individuele vlak as ’n bate gesien en waardeer behoort te word en ingespan word vir groter inklusiwiteit en diversiteit. Ons verwelkom die US se pertinente verbintenis tot die gebruik van die drie amptelike tale van die Wes-Kaap, naamlik Afrikaans, Engels en isiXhosa.
Dit klink in beginsel of die US dit met PEN Afrikaans en menige ander belanghebbendes eens is oor die belang van meertaligheid, veral gesien in die lig van die bewese belang van moedertaalonderrig.
’n Beleid is egter iets wat prakties toegepas word.
Met inagneming daarvan, wil ons met hierdie voorlegging versoek dat inligting openbaar gemaak word om die volgende vrae te beantwoord:
Oor die vorige beleid:
- Wat het die toepassing van die vorige beleid prakties behels?
- Wat was die resultaat daarvan wat onderrigaanbod in die genoemde drie tale betref?
- Wat was die vorige beleid se spesifieke doelwitte en het dit daardie doelwitte bereik?
- Is daar enige data beskikbaar wat die praktiese uitwerking van die vorige taalbeleid uiteensit?
Oor die nuwe konseptaalbeleid:
- In watter kursusse sal studente daarop kan reken en word dit gewaarborg dat voorgraadse onderrigmateriaal en klasse in Afrikaans beskikbaar sal wees?
- Kan ’n taalombudsman aangestel word waarna studente hulle kan wend wat nie in Afrikaans gehelp word nie?
Ons is bewus daarvan dat studente wat hul op hul taalregte beroep dikwels onder stigmatisering gebuk gaan. Individuele meertaligheid is ’n verdienstelike doelwit, maar dit behoort nie die individuele student se verantwoordelikheid te wees om teen groot persoonlike koste op Afrikaanse onderrig aan te dring nie. Die US behoort studente ter wille te wees deur ’n kanaal te skep vir die hantering van vrae en kwessies rondom die praktiese toepassing van die beleid.
By ’n universiteit is taal ’n sentrale instrument vir kennisoordrag en die bemagtiging van studente. Dit het ’n uitkringeffek op die groter samelewing en ekonomie.
Dit is PEN Afrikaans se oortuiging dat meertaligheid nie net in woord nie, maar veral in daad bevorder moet word.
Die uwe,
Marga Stoffer
Voorsitter: PEN Afrikaans