Beste lid van PEN Afrikaans
Nog ‘n boekbonanza met die komplimente van Taalgenoot
PEN Afrikaans deel sedert 2015, met die vriendelike vergunning van Taalgenoot se redaksie, dié kwartaallikse tydskrif se boekverwante inhoud op ons webportaal. Hierdie boekstories en resensies is nie elders digitaal beskikbaar nie. (Klik hier vir die vorige uitgawe.)
Met die Herfs 2017-uitgawe van Taalgenoot is ons samewerking uitgebrei met die eerste in ‘n nuwe rubriekreeks wat PEN Afrikaans aanbied: Boeke wat skrywers laat skryf.
In hierdie uitgawe kan jy lees watter boeke Kerneels Breytenbach, PEN Afrikaans se voorsitter, geïnspireer het en wat hy as skrywer uit hierdie boeke geleer het. Klik hier vir die artikel in PDF-formaat.
Jy kan ook al hierdie resensies en artikels gratis in PDF-formaat by hierdie skakel aflaai:
- Die Oppirak-afdeling met resensies van die volgende boeke: Sink deur Brett Michael Innes (vertaal deur Elna van der Merwe), Te veel sorge deur Hans Pienaar, Ver in die wêreld Kittie deur Santie van der Merwe en Die aarde is ’n eierblou ark deur Susan Smith
- “Om die toekoms oop te skryf” – ’n artikel deur Mila de Villiers oor Afrikaanse
wetenskapsfiksie oftewel “speculative fiction” en die groeiende belangstelling in dié genre - “Ink en papier is steeds hier” – ’n artikel deur Izak de Vries en Hendri Warricker oor die verrassende daling in e-boekverkope en die neiging terug na die gedrukte boek
- “My waarheid, jou waarheid en dié waarheid” – ’n artikel deur Donnay Torr oor post-waarheid en vals nuus
- “Die klas van 2030” – ’n artikel deur Florence de Vries oor tegnologie en die klaskamers en onderrigmetodes van die toekoms
- “Ruimtefantasieë” – ’n rubriek deur Koos Kombuis oor sy fassinasie met wetenskapsfiksie
As jy vir Taalgenoot wil skryf, kan jy jou voorstelle en/of voorleggings direk na die redakteur, Johan Jack Smith, stuur: JohanS@atkv.org.za
Indien jy wil inteken, vind jy al die nodige inligting hier.
Die PEN Afrikaans Vertaalfonds – Engelse reglement en ‘n onderhoud met Marga Stoffer
In Julie het ons die nuwe PEN Afrikaans Vertaalfonds bekend gestel. Die reglement met meer volledige riglyne en bepalings is hier in Afrikaans en nou ook hier in Engels beskikbaar.
Naomi Meyer van LitNet het met Marga Stoffer, PEN Afrikaans se ondervoorsitter, oor hierdie opwindende nuwe verwikkeling gesels. Klik hier om die onderhoud te lees.
AVBOB ondersteun die digkuns in al elf landstale met ‘n poësiekompetisie
AVBOB het ’n nuwe poësiekompetisie met die tema Ek wou nog sê … geloods. Gedigte kan in enige van Suid-Afrika se amptelike tale ingeskryf word en skrywers ontvang R300 vir elke gedig wat gekeur word vir publikasie op die kompetisiewebwerf. Bydraes kan tussen 1 Augustus en 30 November ingestuur word.
Daar sal ’n wenner in elke landstaal wees en dit sal bekend staan as die AVBOB-prys vir poësie. Elke landstaal sal sewe opdragverse hê in sowel die oorspronklike taal as in ’n Engelse vertaling. 77% persent van die gedigte sal aangevra word en 23% sal uit die kompetisie se bestes gekies word.
Hiermee sal jonger digters die geleentheid kry om naas bekende, gevestigde name gepubliseer te word.
Daar sal ook ’n nuwe webtuiste vir poësie wees (www.avbobpoetry.co.za), wat voortdurend bygewerk sal word. Besoek hierdie webwerf vir die kompetisiereëls en redaksionele riglyne.
Klik hier vir ‘n onderhoud met die organiseerders van die kompetisie.
Verdere verwikkelinge rondom die kommerwekkende Wysigingswetsontwerp op Outeursreg
Op Dinsdag 1 Augustus het belangstellendes en belanghebbendes by die parlementsgebou aangemeld vir die eerste dag van die openbare sittings oor die opspraakwekkende Wysigingswetsontwerp op Outeursreg. Die portefeuljekomitee vir handel en nywerheid het, onder leiding van die voorsitter, Joanmariae Louise Fubbs, voorleggings oor die wetsontwerp aangehoor van akademici, regspraktisyns, uitgewers en regtebestuurorganisasies soos Dalro (Dramatic Artistic and Literary Rights Organisation) en Samro (Southern African Music Rights Organisation).
Marga Stoffer, PEN Afrikaans se ondervoorsitter, was daar en so ook die kopieregdeskundige Catrina Wessels wat PEN Afrikaans gehelp het om kommentaar op die wetsonwerp te formuleer en aan die portefeuljekomitee voor te lê.
Lees hier Wessels se oorsig oor die sitting van 1 Augustus.
Ook relevant en insiggewend is hierdie artikel in die Business Day oor PASA se voorlegging en die impakstudie wat PwC in opdrag van PASA gedoen het.
Lees ook gerus hierdie artikel oor ‘n Kanadese hofuitspraak na aanleiding van kopiëring deur opvoedkundige instansies wat gespruit het uit nuwe bewoording in kopieregwetgewing. Dit word bereken dat ‘n wysiging van Kanadese kopiereg, soortgelyk aan dié wat in Suid-Afrika ter tafel gelê is, uitgewers en ander inhoudsverskaffers tot $50 miljoen per jaar in verlore tantième kos.
Universiteit Stellenbosch op 14 Augustus in die hof oor sy taalbeleid
Groot belangstelling heers onder skrywers, studente en opvoeders in die hofsaak oor die taalbeleid van die Universiteit Stellenbosch wat binnekort begin.
Ebbe Dommisse, voormalige redakteur van Die Burger en ‘n lid van PEN Afrikaans, berig so oor dié potensieel waterskeidende saak:
Die verhoor, wat van 14 tot 16 Augustus in die Kaapse Hoër Hof voor regters D.V. Dlodlo en K.M. Savage dien, word beskou as ‘n toetssaak vir die gebruik van inheemse tale in die Suid-Afrikaanse onderwysstelsel. Dit is aanhangig gemaak deur Matie-studente en die beweging Gelyke Kanse, wat deur duisende Afrikaanssprekendes gesteun word.
Afrikaans as onderrigtaal is reeds by drie universiteite – Vrystaat, Pretoria en Unisa – afgeskaf. Die US wou dit ook in November 2015 doen, toe die bestuurspan van die nuwe rektor, prof. Wim de Villiers, uit die bloute aangekondig het dat Engels voortaan die taal van onderrig, administrasie, kommunikasie en selfs koshuisvergaderings sou wees.
Hierdie voorneme is in die hof gestuit, waarna die US ‘n nuwe taalbeleid aanvaar het waarin Engels voorkeur kry. Die universiteit erken in hofstukke dat Afrikaans nou tweede viool speel. Dit is in stryd met die US se stigtingsvoorwaarde, aangesien die weldoener Jannie Marais, wat die totstandkoming van die universiteit met ‘n baie groot skenking moontlik gemaak het, dit gedoen het mits Afrikaans “geen mindere plaats” beklee nie.
Uit hofstukke blyk dat die US besig is om Afrikaans uit te faseer, hoewel hierdie eertyds gemeenskapsgerigte universiteit geleë is in ‘n provinsie waar Afrikaans die meerderheidstaal is. Studente verklaar volgens die hofstukke, wat duisende bladsye beloop, dat talle dosente na Engels oorgeskakel het.
Die hofsaak is so belangrik nie net omdat Afrikaans, die derde grootste taal in die land en een van net vier moderne tale wat in die 20ste eeu tot die hoogste vlak van akademiese en wetenskapstaal ontwikkel het, in Suid-Afrika toenemend afgegradeer word nie. Taal as instrument van gemeenskapsontwikkeling word dus ook op tersiêre vlak gestrem deur instellings wat die inheemse tale misken.
Die belang van moedertaalonderrig word boonop internasionaal erken, onder meer deur Unesco, wat uitwys dat die post-koloniale gebruik van die koloniale taal slegs ‘n klein elite baat. Navorsing van die Universiteit van Kaapstad het voorts aangetoon dat veral swart leerders wat na graad 4 verplig word om na Engels oor te slaan, tot vyf jaar agter hul eweknieë is wat tot Matriek in hul moedertaal onderrig is. Dit is een van die vernaamste oorsake van die land se disfunksionele onderwysstelsel.
Bo en behalwe grondwetlike en verworwe regte is veel gevolglik op die spel in hierdie belangrike hofsaak teen die oudste Afrikaanse universiteit. Veral skrywers wat lid van PEN Afrikaans is, sal dit met belangstelling volg.
Ledegeld en PEN Afrikaans se AJV op 16 September tydens die Tuin van Digters-fees op Wellington
Die bestuur bedank al ons lede wat so vinnig hul ledegeld van R300 vir 2017 betaal het. Indien jy nog nie ‘n faktuur ontvang het nie, laat weet asseblief na penafrikaans@gmail.com.
Baie dankie ook aan al ons lede wat intussen aanlyn geregistreer het. Soos ons verlede maand in ‘n spesiale nuusbrief verduidelik het, wil ons die invordering van ledegeld vanjaar ook gebruik om die nodige inligting oor ons aktiewe lede digitaal te versamel om ’n aanlyn lederegister te skep. Die oorgrote meerderheid van PEN Afrikaans se lede het nooit die aansoekvorm om lidmaatskap voltooi nie. Diegene wat dit wel voltooi het, se besonderhede het ons in geskandeerde vorm wat ’n netjiese digitale oorsig van ons lede onmoontlik maak.
Ons versoek dus elkeen van ons lede om hierdie vereenvoudigde aanlyn aansoekvorm in te vul sodra hy/sy ledegeld vir 2017 betaal het.
Let wel: Vir alle bestaande lede is die invul van hierdie vorm bloot ’n formalitiet om ’n nuttige digitale databasis te skep. Niemand hoef dus weer om lidmaatskap aansoek te doen nie. Ons versoek egter ons lede vriendelik om alle ander skrywers, uitgewers en joernaliste wat nog nie lede is nie, aan te moedig om by ons aan te sluit.
Bonus: Opbetaalde lede van PEN Afrikaans sal vanjaar gratis toegang tot die 2017 Tuin van Digters-fees in Wellington van 15 tot 17 September kry. Hierdie toegang kos andersins R200. PEN Afrikaans se algemene jaarvergadering vind, soos twee jaar gelede, tydens die Tuin van Digters-fees op 16 September plaas. Ons bedank graag die nuwe bestuurder van die Breytenbach Sentrum, Francois Lötter, vir hierdie vergunning.
NB: Slegs opbetaalde lede van PEN Afrikaans het stemreg by die algemene jaarvergadering.
Ons nooi dan hiermee ook weer al ons lede hartlik uit na PEN Afrikaans se algemene jaarvergadering (AJV) 2017 op 16 September.
Ons sal later vandeesmaand ‘n agenda uitstuur asook die program van die Tuin van Digters-fees.
Toegang tot die vergadering self is uiteraard gratis, maar wees asseblief so vriendelik om te laat weet of jy beplan om die AJV by te woon. Ons sal graag wil seker maak dat daar genoeg sitplek vir almal is. RSVP na penafrikaans@gmail.com
Voorstelle vir die agenda kan ook na penafrikaans@gmail.com gestuur word.
Kortlyste vir die kykNET-Rapport Boekpryse en die Jan Rabie-Rapport Prys
Ons wens al die skrywers wat die kortlyste vir hierdie gesogte pryse gehaal het, hartlik geluk.
Die kykNET-Rapport-kortlyste vir 2017 is soos volg:
NIEFIKSIE
Albert Blake: Broedertwis (Tafelberg)
Elsabé Brits: Emily Hobhouse: Geliefde verraaier (Tafelberg)
Hermann Giliomee: Hermann Giliomee: Historikus – ’n outobiografie (Tafelberg)
Leon van Nierop: Daar doer in die fliek (Protea Boekhuis)
François Verster: Die groot drie (Penguin)
FIKSIE
Karin Brynard: Tuisland (Penguin)
Ryk Hattingh: Huilboek (Human & Rousseau)
Valda Jansen: Hy kom met die skoenlappers (Human & Rousseau)
John Miles: Op ’n dag, ’n hond (Human & Rousseau)
Dan Sleigh: 1795 (Tafelberg)
FLIEK
Karin Brynard: Tuisland (Penguin)
Tom Dreyer: Dorado (Penguin)
Deon Meyer: Koors (Human & Rousseau)
Marita van der Vyver: Al wat ek weet (Lapa)
Rudie van Rensburg: Pirana (Queillerie)
Wenners in sowel die fiksie- as niefiksiekategorie ontvang elk R200 000, en die wenner van die fliekprys R100 000.
Die Jan Rabie-Rapport Prys word toegeken aan die beste debuut- of vroeë (tweede) werk gekenmerk deur vars en vernuwende Afrikaanse prosa.
JAN RABIE-RAPPORT-KORTLYS
Celesté Fritze: Verlorenkop (Queillerie)
Anneli Groenewald: Die skaalmodel (Tafelberg)
Valda Jansen: Hy kom met die skoenlappers (Human & Rousseau).
Die wenner van die Jan Rabie-Rapport Prys ontvang R35 000.
Die wenners van hierdie pryse, sowel as dié van die kykNET-Rapport-resensiepryse, word op 30 September 2017 by ’n prysuitdelingsgeleentheid in Kaapstad aangekondig. Die kortlyste vir die resensiepryse word later in Augustus bekend gemaak.
Klier hier om meer te lees oor die boeke op die kortlyste.
‘n Oorsig van Afrikaanse resensies en boekbesprekings in Julie
Klik hier vir ons oorsig van Afrikaanse resensies wat in Julie 2017 verskyn het en digitaal beskikbaar is. Dié oorsig sluit boekbesprekings, boekgesprekke en voorlesings in wat op die radio of TV uitgesaai is.
Indien jy weet van ander gerekende publikasies wat ook Afrikaanse resensies en boekgesprekke plaas en dit digitaal beskikbaar maak, laat weet asseblief na penafrikaans@gmail.com. Ons wil graag elke maandelikse oorsig so volledig moontlik maak.
Nuwe Afrikaanse boeke in Augustus
Ten slotte is dit altyd ‘n plesier om die lys van nuwe Afrikaanse publikasies te deel. Hartlik geluk aan al ons ander lede wat nuwe boeke op die rak het.
Die publikasielyste vir Augustus kan hier afgelaai word.
Met vriendelike groete
Danie Marais
Bestuurder: PEN Afrikaans